Jerzy Kruk, Autor w serwisie JERZY KRUK

Obejrzałem „Zieloną granicę”

Dobrze znamy tę historię. Białoruski dyktator ściągnął z krajów Afryki i Bliskiego Wschodu uchodźców i migrantów, by ich przerzucić przez granicę z Polską i wywołać w Europie kryzys uchodźczy. I historie osobiste: dziesiątki tysięcy ludzi pozbawionych dachu nad głową w wyniku wojny, prześladowanych przez rodzime reżimy lub po prostu szukających szans na lepsze życie w dobrobycie i pokoju sprzedało swój majątek, zadłużyło się u rodziny i wyruszyło w drogę, by przez Białoruś dostać się do Polski, a stamtąd dalej na Zachód. Ale tylko niewielu udało się osiągnąć wymarzony cel. Większość utknęła na granicy, a tych, którym udało się ją przekroczyć, polska straż graniczna przerzucała z powrotem na Białoruś (pushback). I tak kilka razy. Wte i wewte.

Agnieszka Holland w zasadzie nie mówi nic nowego, tylko opowiada to w sposób pornograficzny, to znaczy, pokazując czarno na białym (dosłownie, bo film jest czarno-biały) związane z tą historią nieprzyzwoitości: cynizm polskich i białoruskich polityków, chamstwo i okrucieństwo polskiej i białoruskiej policji i straży granicznej, obojętność polskiego społeczeństwa, cierpienia, głód, chłód i smród uchodźców. I śmierć. I odwrotną stronę medalu: zaangażowanie kilkorga aktywistów, którzy próbują tym nieszczęsnym ludziom pomóc.

Czy jest w tym jakaś obraza polskiego munduru? Oczywiście, że jest, ale dokonują jej nie ci, co o tym mówią, lecz ci, co go noszą i ci, co wydają rozkazy. Nawiązując do pytania Norwida „Czy ten ptak gniazdo kala, co je kala, czy ten, co mówić o tym nie pozwala?” w przypadku problemu migrantów na polskiej granicy musimy odpowiedzieć: i jeden i drugi.

Czy to jest film antypolski? Oczywiście, że tak. Zwrócony jest przeciw Polsce Kamińskiego, Ziobry, Morawieckiego, Dudy i Kaczyńskiego. I przywołuje wielokrotnie zadawane pytanie: Czy o taką Polskę walczyliśmy? Czy o takiej Polsce marzyliśmy?

Film wciskający w fotel od pierwszych minut i trzymający w bolesnym napięciu do końca. Znakomite zdjęcia, znakomite obrazy, znakomita gra aktorska. Dorosłych, starców i dzieci. Widz widzi autentyczne ludzkie emocje, cierpienie, wątpliwości, cynizm i chamstwo i rzadko ma wrażenie, że to przecież tylko film, tylko gra. Może tylko wtedy, gdy pojawiają się znani polscy aktorzy, jak Maciej Stuhr, o którym wszyscy wiemy, że to aktor. Ale już nie Maja Ostaszewska, która znakomicie i niezwykle przekonująco zagrała rolę psycholożki Julii, zlewając się z filmową postacią.

Agnieszka Holland to bardzo odważna reżyserka, nie tylko w sensie politycznym, ale i artystycznym. Nie każdy reżyser odważyłby się na nakręcenie tak trudnego filmu. Mistrzostwo sztuki filmowej. I oklaski publiczności po filmie, rzecz w polskich kinach niezmiernie rzadka.

JERZY KRUK

Potrzebujemy Tuska w kajdankach

Potrzebujemy Tuska w kajdankach, tak samo jak w czasach komunizmu potrzebowaliśmy Michnika w więzieniu

Dziennikarze i politycy, komentując powstanie „ruskiej komisji” powołanej na podstawie „lex Tusk”, pytają, co teraz, tuż przed wyborami, PiS chce tą komisją jeszcze ugrać. A ja bym sprawę postawił inaczej i zapytał, co może ugrać Donald Tusk.

I mam cichą nadzieję, że ten bezczelny chwyt poniżej pasa, łamiący prawo i urągający wszelkim zasadom zdrowego rozsądku i politycznych obyczajów, wywoła polityczne tsunami, które zmiecie ze sceny oszustów „dobrej zmiany”.

„Komisja rosyjska” to kolejny dowód na działanie Jarosława Kaczyńskiego polegające na odwracaniu kota ogonem, które zapewne w swoim mniemaniu opanował do perfekcji. Na czym ono polega w przypadku „komisji rosyjskiej”? Otóż jej pomysłodawcą jesienią ubiegłego roku był… Donald Tusk, który proponował utworzenie komisji do zbadania wpływów rosyjskich, mającej wykazać, że afera taśmowa, która pozwoliła PiS-owi odebrać władzę z rąk Platformy, powstała z inicjatywy Moskwy. I co na to genialny strateg z Żoliborza? Spojrzał na swoją Fionę i od razu wpadł na pomysł odwrócenia kota ogonem. Dobrze, zgodził się z pomysłodawcą, utworzymy taką komisję, ale zaprojektujemy ją tak, by wykazała, że to wy jesteście rosyjskimi agentami.

Pomysł był jak zwykle w stylu Kaczyńskiego — bezczelny. Bo to o nim od lat światowi politycy i politolodzy mówią i piszą, że jest poplecznikiem Putina. Wygarnął mu to w Europarlamencie Guy Verhofstadt, mówiąc już pięć lat temu:

Europa ma w swoich szeregach piątą kolumnę. Nazywam ich cheerleaderkami Putina, którzy chcą zniszczyć Europę od środka: Farage, Le Pen, Wilders. Razem z liderami rządów, takimi jak Orbàn, Kaczyński czy Salvini, ludzie ci mają jeden cel, a mianowicie podkopać Europę, zabić naszą liberalną demokrację.

Tezę Verhofstadta Jarosław Kaczyński bezwstydnie potwierdził, organizując w Warszawie w grudniu 2021 roku zjazd liderów europejskich partii prawicowych i nacjonalistycznych. Wśród przybyłych i zaproszonych gości byli politycy otwarcie nazywający się przyjaciółmi Putina i bez zadnego kamuflażu przyjmujący jego wsparcie finansowe. Z Putinem łączy ich nie tylko sympatia, ale i główny cel polityczny: destrukcja Unii Europejskiej, dlatego śmiało można to towarzystwo określić mianem międzynarodówki putinowskiej. Jarosław Kaczyński jesienią wyraźnie potwierdził, że i on się pod jej celami podpisuje. W Żywcu powiedział:

Wyjście z Unii jest moralnie słuszne. Ja bym był całkowicie za tym.

Może więc to Jarosław Kaczyński, a nie Donald Tusk powinien być pierwszym i najważniejszym gościem „komisji rosyjskiej”? Komisja mogłaby też „zaprosić” Guy’a Verhofstadta, by szczegółowo uzasadnił swą tezę o poplecznikach czy cheerleaderkach Putina. Myślę, że moglibyśmy liczyć na rzetelną współpracę ze strony holenderskiego polityka.

Ale i inni światowej sławy politolodzy mogliby być pomocni. Na przykład amerykański historyk Timoty Snyder, który właśnie „wpływom rosyjskim” poświęca cały rozdział swojej głośnej książki Droga do niewolności. Rosja,, Europa, Ameryka. Jego głównym bohaterem jest Antoni Macierewicz. Autor opisuje szczegóły afery taśmowej, do której wyjaśnienia nawoływał Donald Tusk:

Człowiek, który wynajął kelnerów, by nagrali rozmowy, był winien 26 milionów dolarów spółce posiadającej bliskie powiązania z Władimirem Putinem. Nie potrafiąc spłacić długu w inny sposób, Marek Falenta miał się zgodzić nagrywać rozmowy polityków Platformy Obywatelskiej na użytek swoich rosyjskich partnerów. Dwie restauracje, w których je nagrano, należały do konsorcjów związanych z uznawanym za capo di tutti capi rosyjskiej mafii Siemionem Mogilewiczem.

Ujawnienie prywatnych rozmów polityków Snyder uznaje za dyskretne oznaki totalitaryzmu. Twierdzi, że obywatele, godząc się na postawienie znaku równości między życiem prywatnym osób publicznych a polityką, przykładają rękę do niszczenia sfery publicznej.

Pierwszym efektem wzrostu tej fali totalitaryzmu było przejęcie władzy przez PiS, które wyniosło Antoniego Macierewicza na stanowisko Ministra Obrony Narodowej. Zdaniem Snydera Macierewicz to „pozbawiony umiaru nacjonalista”.

Podczas kampanii — pisze autor książki — Prawo i Sprawiedliwość obiecywało, że Macierewicz, który w poprzednich dziesięcioleciach zyskał reputację osoby zagrażającej bezpieczeństwu narodowemu Polski, nie zostanie mianowany ministrem obrony. Tak się jednak stało.

Od zawsze zafascynowany tajemnicami i ich ujawnianiem Macierewicz był naturalnym beneficjentem skandalu z taśmami. W 1993 roku doprowadził do upadku własnego rządu, obchodząc się w niespotykany sposób z polskimi archiwami z okresu komunizmu. (…) Na „liście Macierewicza” z 1993 roku pominięto większość faktycznych agentów, w tym jego współpracownika politycznego Roberta Luśnię. Znalazły się za to na niej osoby, które nie miały nic wspólnego ze Służbą Bezpieczeństwa i później długo musiały walczyć o oczyszczenie swoich nazwisk.

W 2006 roku, za pierwszych rządów PiS, Macierewiczowi powierzono drugą odpowiedzialną misję: reformę polskiego wywiadu wojskowego. Opublikował wówczas raport, w którym ujawnił metody tej służby i wskazał jej agentów, paraliżując działanie wywiadu na dłuższy czas. Zadbał też, aby raport ten został szybko przetłumaczony na język rosyjski, zlecając tę pracę rosyjskiej tłumaczce, która wcześniej współpracowała z sowieckimi tajnymi służbami. W 2007 roku jako szef założonych przez siebie nowych służb kontrwywiadu wojskowego Macierewicz przekazał tajne dokumenty wojskowe Jackowi Kotasowi – człowiekowi znanemu w Warszawie jako „rosyjski łącznik”, gdyż pracował on dla rosyjskich firm powiązanych z gangsterem z Rosji Siemionem Mogilewiczem.

W 2015 roku Macierewicz jako minister obrony doprowadził do kolejnego spektakularnego naruszenia bezpieczeństwa narodowego, gdy jego służby bezprawnie wtargnęły w nocy do centrum NATO w Warszawie, którego zadaniem było monitorowanie rosyjskiej propagandy.

Itd., itp. Timothy Snyder opisuje dalsze działania Macierewicza aż do jego roli w rozpowszechnianiu absurdów dotyczących katastrofy Smoleńskiej. Takie są fakty. By do nich dotrzeć, wystarczy sięgnąć do źródeł, na które wskazuje amerykański historyk. Jego też „komisja rosyjska” mogłaby zaprosić do wyświetlenia prawdy. Ale przecież nie chodzi jej o prawdę, lecz o rozkręcenie cyrku, w którym Tusk będzie tańczył jak niedźwiedź na rozżarzonej blasze lub balansował jak skoczek na linie.

Co w tej sytuacji powinien zrobić lider demokratycznej opozycji?

Zapewne sam wie, co robić, ale ja bym chciał mu podsunąć swoją prywatną wizję. Otóż — podkreślam, moim zdaniem — nie powinien się na ten cyrk zgodzić i powinien przewrócić stolik. (To samo zresztą powinni zrobić wszyscy inni przedstawiciele demokratycznej opozycji i krytycy autorytaryzmu Kaczyńskiego). Po prostu nie powinien na wezwanie komisji się stawić, ale powinien głośno i szeroko poza nią informować o wszystkim, co wie na temat „wpływów rosyjskich”. I nie pozwolić sobie na bycie wywoływanym do tablicy, bo to on ma wywoływać do tablicy. Kaczyńskiego, Macierewicza, Morawieckiego…

Oczywiście za niestawienie się przed komisją zostanie ukarany grzywną 20 tys. zł. A potem 50 tys. Stać go na to, stać na to partię, stać na to społeczeństwo, które na pewno chętnie się na te kary zrzuci. I co wtedy? Komisja może wezwać organy ścigania do doprowadzenia delikwenta na przesłuchanie. Już nie mogę się doczekać tego widoku, jak Donald Tusk zostaje aresztowany i doprowadzony na przesłuchanie w kajdankach. Łatwo sobie wyobrazić krajowe i międzynarodowe reakcje. I to wszystko w trybie przedwyborczym! W Polsce jest już tak straszno, że niewiele potrzeba, by było śmiesznie. Tak! Zło śmiechem zwyciężaj! Poraźmy je śmiechem. I wyzwólmy Polskę od terroru niszczycielskiej i ogłupiającej prokuratorskiej powagi, która nakazuje szukania kwitów na przeciwników, na konkurentów, na partnerów, na koalicjantów, na wszystkich; która zagląda do naszych sypialń i chce sprawdzać nie tylko kto z kim, ale i jak, śpi; która chce tropić, kto jest prawdziwym, a kto nieprawdziwym Polakiem; kto Żyd, a kto nie-Żyd; która węszy, czyj ojciec służył w Wehrmachcie, choć przymyka oko na tego, czyj — w UB.

Jarosław Kaczyński od lat obiecuje: „Dochodzimy do prawdy. Będzie prawda, będzie prawda”. I czas, by wreszcie tak się stało. Kaczyński dojdzie do prawdy, gdy „prawda” dojdzie do absurdu. Dlatego właśnie potrzebujemy Tuska w kajdankach. Tak jak za komuny potrzebowaliśmy Michnika w więzieniu.

Jerzy Kruk

Iga to zrobi

Życie i kariera przed nią. Wzmocni się psychicznie i fizycznie, udoskonali technicznie. Będzie wielką gwiazdą. Mam głęboką wiarę i nadzieję, że zgarnie Wielkiego Szlema, co najmniej życiowego. To bzdura, że Iga nie potrafi grać na trawie. W tym roku w Londynie pokazała, na co ją stać, a w dodatku już raz wygrała Wimbledon, co prawda juniorski, ale to też o czymś świadczy. Do wielkich mistrzów brakuje jej jeszcze nerwów jak ze stali, ale to przyjdzie z czasem, przecież to jeszcze młoda dziewczyna.

JERZY KRUK

Iga Świątek Super Star

Iga Świątek Superstar

Mniej więcej od roku kibicuję Idze, projektując na prawie każdy turniej, w którym występuje, grafikę będącą przeróbką plakatów znanych filmów związanych z miejscem, gdzie odbywają się rozgrywki. Trudno jednak utrafić w gusta estetyczne i poczucie humoru wszystkich. Setkom wyrazów uznania zwykle towarzyszy kilkanaście agresywnych komentarzy z wyrazami dezaprobaty. Że kiepski fotomontaż, że Iga oszpecona, że za duży biust, że odkryte udo… No, proszę Państwa… Trochę kultury. I humoru. Ja rozumiem, że niektórym trudno skojarzyć z tenisem Felliniego, Roberta de Niro, Marlona Brando, Lawrence’a z Arabii, królową Anglii, kapelusz homburg czy czeski film „Nikt nic nie wie”, ale żeby od razu z tego powodu dawać dowody swojego oburzenia i kulturalnej ignorancji?

Żeby pokazać, o co chodzi, dołączam do każdej grafiki zdjęcie oryginalnego plakatu. Mam nadzieję, że jeśli się wie, na czym polega żart, łatwiej zrozumieć sens pracy autora.

Liberalne buty Tuska

Licytacja na populistyczne argumenty rozkręca się coraz bardziej. Donald Tusk bardzo mnie zasmucił, już mówiąc, że „mieszkanie jest prawem, nie towarem”. Tym jednym zdaniem zanegował system liberalnych wartości, które (ponoć) wyznawał od zarania swojego politycznego zaangażowania. A składając w Sejmie projekt ustawy o podwyższeniu świadczenia na dziecko z 500+ do 800+, i to już w Dzień Dziecka, czyli za dwa tygodnie, rozwiał wszelkie nadzieje na to, że polska polityka może być dwu- czy wielobiegunowa. Pomysł Platformy wsparły inne partie opozycyjne, licytując się, jak dać jeszcze więcej, jeszcze szybciej i w sposób jeszcze mocniej zagwarantowany. Takie postawy są dowodem na to, że polska polityka może być tylko jednobiegunowa: populistyczna.

Populistyczna, ponieważ większość wyborców wyznaje przekonania populistyczne, a ściślej: narodowo-populistyczne, i kto do nich dotrze, ten wygrywa wyborczy wyścig. Inni wyborcy w zasadzie się nie liczą; to tylko tłum robiący wielki hałas, ale niemający mocy suwerena, który przesądza o wszystkim. Dlatego hasła i wartości liberalne, socjaldemokratyczne, chłopskie, równościowe, proeuropejskie, konstytucyjne, ekologiczne, emancypacyjne nie mają żadnej wartości; można je wyśmiać lub podeptać. A wyznający je politycy, jak liberał Tusk, wstydliwie chowają je do kieszeni, sięgając po fałszywą kartę populistyczną.

Wstydliwe jest też to, że Donald Tusk, choć wzywa na pochód 4 czerwca upamiętniający zwycięstwo polskiej demokracji, pytany o jej projekt odpowiada, że nie było go przy Okrągłym Stole, za to byli przy nim obecni politycy PiS. Czyli co? Że oni są winni czy mają zasługi w jej budowie?

Polska drugiej, a zapewne i trzeciej, dekady XXI wieku będzie populistyczna, a wyborcy będą mieli co najwyżej wybór pomiędzy populizmem narodowo-autorytarnym a populizmem liberalno-demokratycznym. Tertium non datur.

I właśnie z tego powodu wynik wyborów jest tak łatwo przewidywalny. No bo któż może konkurować z Jarosławem Kaczyńskim na polu populizmu? Jeśli ktoś (tak jak Donald Tusk) próbuje go przebić swoimi jeszcze bardziej populistycznymi argumentami, to tylko się ośmiesza.

Jarosław Kaczyński, który wykończył swoich populistycznych sojuszników, czyli „Samoobronę” z Andrzejem Lepperem i „Partię Polskich Rodzin” z Romanem Giertychem, i zawłaszczył całą populistyczną arenę, jeśli pozwala komukolwiek się na niej pojawić, to tylko w roli klauna. Cały show prowadzi on: matador, torreador i generalissimus polskiego populizmu.

Kaczyński od lat spycha Tuska na pozycje liberalne. Czyż nie taki sens ma jego hasło Polski liberalnej i Polski solidarnej (czyli populistycznej)? Oczywiście, że tak. Ale liberał Tusk broni się przed tą etykietką. „Nigdy się nie pisałem na bycie liderem polskiej rewolucji obyczajowej” – mówił niedawno, gdy indagowano go w sprawie praw osób nieheteronormatywnych. Tusk nigdy nie próbował zadzierać z Kościołem. A teraz będzie „rozdawał mieszkania” i w trybie ekspresowym procedował ustawy mające być prezentem na Dzień Dziecka czy inne święta. Te mieszkania nie mają być za darmo, ale tanio, opakowane w wolnorynkowe pozłotko, a w zasadzie w antywolnorynkowe, bo czym miałby być kredyt zero procent przy dwudziestoprocentowej inflacji? A 800+ jest pomysłem w oczywisty sposób tak silnie proinflacyjnym, że trudno dla niego wymyślić jakiekolwiek pozłotko czy choćby listek figowy.

Donald Tusk mówi, że „mieszkanie jest prawem, nie towarem”, i podkreśla: „Mówimy o prawie polskiej rodziny do tego (jeśli się uczciwie pracuje), żeby wziąć kredyt, który jesteś w stanie spłacić”. „Prawo polskiej rodziny do mieszkania” – zupełnie jakbyśmy słuchali Kaczyńskiego lub Giertycha sprzed lat. Albo Ikonowicza. Albo Gierka: „Mieszkanie dla każdej rodziny”. Albo Marksa: „Każdemu według jego potrzeb”. Bezwarunkowo. Nawet nie według pracy czy możliwości, ani według wysiłków czy zdolności. Bezwarunkowo, bo takie jest „prawo polskiej rodziny”. „Mieszkanie jest prawem człowieka, to znaczy móc mieszkać w godnych warunkach to nie jest jakiś przywilej” — brnie w populistyczne mrzonki dawny lider Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Drogi Donaldzie, jeśli jest jakieś „prawo człowieka do mieszkania”, to jest to „prawo” populistyczne, które jest popłuczyną po „prawie” komunistycznym, nigdy nie zrealizowanym, a jeśli realizowanym, to w warunkach, w których nikt dziś nie chciałby mieszkać.

„Mieszkanie to nie jest jakiś przywilej, to nie może być marzenie i dorobek całego życia” — ciągnie temat Tusk i zaprzecza całej liberalnej etyce głoszącej stare jak świat europejskie prawdy: Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz. Jesteś kowalem swego losu. Bierz sprawy w swoje ręce. A nawet chińskie: Prawdziwy mężczyzna powinien zasadzić drzewo, spłodzić syna i… zbudować dom. Panie Donaldzie, Pan przecież trochę zna świat. Czy Pan nie widział, że wszędzie, nawet w najbogatszych krajach, własne mieszkanie jest właśnie marzeniem i dorobkiem całego życia, żeby je zrealizować ludzie ciężko pracują i do tego najczęściej biorą kredyt na 25 lat, czyli prawie na całe życie. A wielu nie stać nawet na to. Na przykład w Niemczech właścicielami mieszkania, w którym się mieszka, jest tylko połowa obywateli. A reszta? Wynajmuje. W Niemczech nie ma głodu mieszkaniowego, ponieważ mieszkanie właśnie jest „towarem”; warto w nie inwestować, by zarobić na wynajmie. Pan chyba jednak zapomniał o tym prostym prawie kapitalizmu albo mówi Pan nieszczerze.

Smutne to, że liberał udaje, że nim nie jest i że bezczelny populista musi go na siłę wpychać w jego liberalne buty. Odżegnując się od liberalizmu na płaszczyźnie gospodarczej, społecznej i obyczajowej, Donald Tusk chciałby uniknąć konfrontacji, do jakiej go wyzywa Jarosław Kaczyński. A nie jest to tylko konfrontacja populizmu z liberalizmem, lecz także autorytaryzmu z demokracją, obskurantyzmu z oświeceniem, nietolerancji z wolnością, bezprawia ze sprawiedliwością, kłamstwa z prawdą. I nie jest to zwykła konfrontacja, ale wręcz wojna, wojna cywilizacyjna. Wojna światów. Nie wygramy jej bez szczerego i żarliwego wyznawania naszych wartości i chroniąc się pod fałszywymi sztandarami — udając świętoszków, lewaków, narodowych demokratów.

By wygrać tę wojnę, być może trzeba przegrać jeszcze jedną bitwę, ale wyrzekając się swej intelektualnej tożsamości, pomagamy pogrążać się Polsce w ruinie. Róbmy swoje! To na pewno coś da!

Donald Tusk, próbując pokonać Jarosława Kaczyńskiego w wyborach, niestety nie walczy z jego autorytarnym populizmem i niestety nie dzierży (ani wysoko, ani nisko) sztandaru wolności. Od tyranii, od religii, Kościoła, ciemniactwa, warcholstwa, gnuśności, bezprawia, oszustwa i kłamstwa. Być może nadszedł czas na zmianę chorążego? Na zmianę chorążego, który odważy się zaproponować Polakom cywilizacyjne rozwiązania na miarę społeczeństw europejskich — bez oglądania się na Kościół, sformułować w stosunku do konkretnych osób „trzymających władzę” konkretne zarzuty zamiast mglistych zapewnień o „rozliczeniu”, zlikwidować „neokastę sędziowską” i odzyskać środki unijne z Funduszu Odbudowy, zaproponować budowę i kontrolę systemu opinii publicznej i niezawisłych mediów (także od przyszłej władzy), uświadomić wyborców, na czym powinien polegać sprawny i wydolny system ochrony zdrowia i ubezpieczeń społecznych, stworzenie systemu nowoczesnej edukacji, wolnej od ideologicznego nadzoru, budowę społeczeństwa dwujęzycznego, posługującego się sprawnie zarówno językiem ojczystym, jak i językiem światowym, i wyciągnąć Polaków z politycznego grajdołu, w którym się zagrzebali.

Jerzy Kruk

Putinowski teatr absurdu

Próba puczu w Rosji! Okrutny zbrodniarz, którego żołnierze zabijali i gwałcili ludność Ukrainy, a na własnych zdrajcach wykonywali nieludzkie wyroki, zbuntował się przeciwko naczelnemu zbrodniarzowi, który trzęsie krajem od dwudziestu lat: zakneblował opinię publiczną, likwidując wolne media, i zamknął usta krytykom, wydając na ich przedstawicieli wieloletnie wyroki katorżniczego obozu pracy albo, jak w dawnych historycznych czy teatralnych dramatach, trując ich w kraju lub za granicą, czy to perfumami czy herbatką. A wszystko to w XXI wieku w świecie na pozór demokratycznym, który wymyślił skuteczne mechanizmy uniemożliwiające trwałe umocowanie satrapy, czy to przez trójpodział władzy, czy ograniczenie sprawowania najwyższego urzędu w państwie do dwóch kadencji. Ale cóż to za problem zastąpić trójpodział kontrolowaną trójjednością, i do tego zlikwidować czwartą władzę — media, wykupując z wykorzystaniem potężnych koncernów państwowych wszystkie niezależne gazety, rozgłośnie radiowe i telewizje, a dwukadencyjność zastąpić kadencyjnością wahadłową: dwie kadencje prezydentury i dwie kadencje premierostwa na zmianę z podporządkowaną sobie marionetką. To tylko najbardziej spektakularne metody sprawowania tyranii, prowadzące do zdobycia władzy absolutnej. Ale władza – jak wiadomo każda władza – deprawuje, a władza absolutna deprawuje absolutnie. Nie tylko tyrana, ale i wszystkich jego akolitów i zwolenników (w tym wyborców) korumpowanych i przekupywanych różnymi prezentami.

Czego można się spodziewać po absolutnie zdeprawowanym tyranie? Szaleństwa. Szaleństwa , które musi go doprowadzić do zguby, a naród do upadku. Czyż nie jesteśmy świadkami tego w Rosji? Wojna i atak na Ukrainę bez żadnego politycznego uzasadnienia, a tylko w imię… czego? Szaleństwa.

I oto kilka dni temu rozpoczęła się erozja tego szaleńczego systemu, tego zdezelowanego systemu tyranii i korupcji, tego imperium zła. Przeciwko najwyższemu szalonemu zbrodniarzowi zbuntował się inny szalony zbrodniarz, wycofując z frontu tysiące swoich żołnierzy i kierując je na stolicę, by na jej głównym placu powiesić wojskowych dowódców tyrana. Na razie nie jego samego, a tylko jego najważniejszych pomagierów. Świat zamarł z przerażenie. I co się stało? No, nic specjalnego. Nawet nie doszło do poważniejszego starcia stron konfliktu i cała sprawa rozeszła się po kościach, bo mniejszy zbrodniarz zgodził się zawrócić z długiego marszu na stolicę w zamian za bezkarność, swoją własną i swoich zbrodniarzy w mundurach. Ale tej dziwacznej amnestii nie ogłosił naczelny tyran, lecz jego wasal z kraju ościennego. Czyż to nie teatr absurdu? Komedia? Z pozoru na to wygląda, ale poczekajmy na dalszy rozwój akcji, bo historia potrafi pisać bardziej zaskakujące scenariusze niż Szekspir — największy dramatopisarz, który do perfekcji opanował sztukę zaskakiwania widza, pisząc w pierwszym akcie komedię, a w drugim przekształcając ją w tragedię.

Wielu zagranicznych komentatorów, zwłaszcza polskich, podkreśla, że to, co się dziś dzieje między Rostowem a Moskwą, to wewnętrzna sprawa Rosji. Nic bardziej błędnego i niebezpiecznego, ponieważ ten sam teatr absurdu rozgrywa się w wielu innych krajach świata, i to pod dyktando i w reżyserii naczelnego tyrana Rosji: w Wielkiej Brytanii, w USA, Brazylii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Włoszech, na Węgrzech i w Polsce.

Rosyjski satrapa nie tylko zlikwidował niezależne media w swoim kraju, ale też skutecznie potrafi manipulować mediami za granicą, wpływając na bieg politycznych wypadków.

W Wielkiej Brytanii podgrzewał brexitowe nastroje i lansował szarlatana oszukującego opinię publiczną, który jako korespondent z Brukseli karmił ją absurdalnymi wiadomościami o unijnych regulacjach dotyczących na przykład dopuszczalnego kąta zakrzywienia banana. Szarlatan kłamał jak najęty i obiecywał złote góry biednym i bogatym. Przestańmy płacić składki do Brukseli — wywodził — a te pieniądze będą wasze. Nie wszyscy w to wierzyli, ale wielu mówiło: Wybierzmy go do władzy, przynajmniej będzie śmiesznie. No i zrobili go premierem, a sami wyszli z Unii, odgradzając się od Europy granicami i regulacjami krępującymi firmom działania gospodarcze, a codzienne życie — wszystkim. Absurdalne, prawda? Najpierw komedia, potem tragedia.

Działające na jego zlecenie farmy trolli fabrykowały fakenewsy przeciwko konkurentom protegowanego przez niego kandydata na urząd prezydenta USA, którego polityka wyrażała pogardę dla kolorowych, imigrantów, kobiet, homoseksualistów i dokonała głębokiego podziału amerykańskiego społeczeństwa. Skutecznie. Wybrany na prezydenta protegowany otwarcie nazywał prezydenta Rosji wielkim mężem stanu, choć Rosja była zasadniczo krajem wrogim wobec USA i NATO. I dążył do osłabienia relacji USA z Unią Europejską. Gdy przegrał walkę o drugą kadencję, wezwał tłumy do ataku na parlament. I nie poddaje się, zamierza kandydować w następnych wyborach. Jego program i metoda? Podpalić Amerykę. Czyż nie jest to dowód szaleństwa?

Ten sam cel osłabienia związków z Unią Europejską przyświecał polityce prezydenta Rosji w odniesieniu do innych krajów, przede wszystkim Polski i Węgier — krajów ostro krytykowanych przez Brukselę za łamanie praworządności i odwołujących się do mitycznej suwerenności.

Węgry są jedynym krajem w Europie sprzeciwiającym się i przeszkadzającym w pomocy Ukrainie w jej walce z rosyjskim agresorem. Ale przywódca Węgier jest przynajmniej względnie spolegliwy wobec Unii, ponieważ zależy mu na jej funduszach, z których i za które żyje wraz ze swoim establishmentem. „Przywódca” polski natomiast gotów jest w sporze z Brukselą iść na całość. Niedawno powiedział, że wyjście Polski z Unii myłoby moralnie słuszne i on byłby oczywiście za. Bez zważania na katastrofalne straty dla kraju i społeczeństwa. Bez liczenia się z interesem zagranicznych firm, które zdecydowały się na inwestycje w naszym kraju; bez liczenia się ze stratami dla polskich partnerów, jakie to zerwanie by ze sobą niosło w zakresie działań biznesowych, podnoszenia kultury pracy i wzrostu cywilizacyjnego; bez liczenia się z interesem milionów rodaków, którzy jako obywatele Europy przenieśli się za granicę. Nawet za cenę rezygnacji z gigantycznej unijnej pomocy finansowej. Jakieś argumenty, uzasadnienia? Żadnych! A tak, bez żadnego trybu, według widzimisię autorytarnego władcy.

Polska i Węgry nie tylko wspierają antyeuropejską politykę prezydenta Rosji, ale nawet kopiują jego antydemokratyczne metody. Demontaż trójpodziału władzy, zanegowanie niezawisłości sądów, przekształcenie w tubę propagandową państwowych mediów, zwłaszcza telewizji, rzucanie pod nogi kłód wolnym mediom, wykupowanie niezależnych gazet, rozgłośni radiowych i telewizyjnych, próby narzucenia cenzury w kulturze i przekazie informacyjnym, upolitycznienie wojska i policji, utrudnianie działalności organizacjom pozarządowym, próba narzucenia społeczeństwu nacjonalistyczno-religijnej ideologii to totalitarne metody wprost znad Wołgi, a ich stosowanie to uleganie wpływom rosyjskim.

By to ukryć, partia rządząca w Polsce próbuje zastosować zabieg odwracania kota ogonem, który prezes partii opanował niemal do perfekcji. Werbalnie używa antyrosyjskiej retoryki, ale w istocie ulega wpływom Rosji. Ostatnio wymyślił i powołał komisję do zbadania tego ulegania, by wykazać, że to nie on i jego partia ulegają wpływom Kremla, lecz opozycja, a zwłaszcza jej lider. I choć senat wykazał, że ustawa o komisji łamie konstytucję w 13 punktach, prezydent ją podpisał w trymiga, bez czytania. Absurdalne? Absurdalne, bezczelne i żenujące.

I choć partia rządząca w Polsce werbalnie odnosi się wrogo do Rosji i jej prezydenta, to realnie wykonuje wobec niego przyjazne gesty, na przykład organizując w Warszawie zjazd jawnie proputinowskich europejskich partii konserwatywno-narodowych. Partia jawnie liże prezydentowi Rosji… powiedzmy… buty, ale oskarża opozycję, że to ona „ulega” jego wpływom. Żeby zobaczyć jaka jest prawda, wcale nie trzeba nikogo „badać”, wystarczy poczytać książki i artykuły najważniejszych światowych politologów i historyków, którzy, odwołując się do historycznych faktów i dokumentów, czarno na białym wykazują agenturalny charakter działań Rosji w Polsce i na świecie. Naukowcy udowadniają, że partia narodowo-populistyczna nie tylko doprowadziła naszą wewnętrzną politykę do patologii, ale też wskazują, jak konkretne jej działania i konkretne związane z nią osoby realizują cele prezydenta Rosji.

A jak świat reaguje na tę sytuację? Różnie. Jedni się śmieją, inni jej zaprzeczają, inni pukają się w głowę, a jeszcze inni mają to w nosie. Czy i my mamy skwitować ten Putinowski teatr absurdu śmiechem? Rozsądnemu człowiekowi w związku z tym, co wyprawia się w Rosji, nie może być do śmiechu. I na pewno nie jest to wewnętrzna sprawa Rosji, lecz dowód na to, że zachodnia demokracja znajduje się w fazie głębokiego kryzysu.

Jerzy Kruk

W kwestii podawania ręki jestem po stronie Sabalenki

Wiem, że narażę się prawie wszystkim. W tenisowym świecie burzę w szklance wody wywołał stosunek tenisistek z Ukrainy do Rosjanek i Białorusinek. Otóż Ukrainki na znak protestu przeciwko napaści na ich kraj rosyjskiego imperium postanowiły nie podawać po meczu ręki zawodniczkom z krajów Putina i Łukaszenki. Wojna to jak najpoważniejsza sprawa, ale wywołane nią postawy czasem przyjmują groteskową formę, bo Rosjanki, które się przeniosły pod flagę Kazachstanu czy Kanady już na podanie ręki zasługują.

A pozostałe zawodniczki, nawet te, co noszą w czapce kokardkę z ukraińską flagą? Skoro podają rękę Sabalence czy Kasatkinie, to znaczy, że popierają Putina i Łukaszenkę? Przecież to jakiś absurd.

Najbiedniejsza jest w tej sytuacji Sabalenka, bo to ona ostatnio odnosi największe sukcesy i choćby z tego względu najczęściej występuje na konferencjach prasowych, a tam dziennikarze naciskają na nią, by się określiła w kwestiach politycznych. Przyparta do muru Sabalenka powiedziała wyraźnie: Jestem przeciwko wojnie. Ale to za mało. Świat chciałby usłyszeć czy popiera Łukaszenkę, czy jest przeciw. Oczekuje więc od niej deklaracji, za którą w Białorusi i Rosji trafia się do więzienia. To bardzo nieprzyzwoite naciski, bowiem bohaterstwo jest rzeczą, której można wymagać jedynie od siebie, a nie od innych.

Zresztą poza Łukaszenką i Putinem są na tym świecie i inni tyrani i polityczni szkodnicy podobnej maści, jednak dziennikarze nie naciskają, by amerykańscy sportowcy składali deklaracje o stosunku do Trumpa, brazylijscy — do Luli czy Bolsonaro, a polscy — do Dudy czy Kaczyńskiego. Oczywiście, narodowo populistyczny zamach na demokrację to przestępstwo mniejszego kalibru niż zbrojna napaść na sąsiedni kraj, ale jednak sytuujący jego sprawców po złej stronie mocy i wszelka współpraca z nimi musi być odbierana jako wyraz poparcia.

Tymczasem Iga Świątek po swym pierwszym wielkoszlemowym zwycięstwie zjawiła się u prezydenta Dudy, by odebrać z jego rąk Złoty Medal Zasługi. Takie odznaczenie wręcza się w Polsce osobom, które mają szczególny wkład w dzieło kultury, polityki czy rozsławienia kraju. Ale nie tym, którzy odważają się na krytykę obecnej władzy. Z tego względu podobnego wyróżnienia nie doczekała się Olga Tokarczuk, a Iga Świątek jako miłośniczka literatury powinna wiedzieć, że zdobycie literackiego Nobla to coś nieporównywalnie większego niż wygranie tenisowego turnieju, czy to w Paryżu, czy nawet Londynie. Mimo to potulnie się stawiła na dywaniku u Dudy. Nasza idolka (także i moja) nie wykazała się ani bohaterstwem, ani nawet obywatelską odwagą i jakoś nikt (także i ja) nie ma do niej o to pretensji. No i słusznie. Jak już raz powiedziałem, bohaterstwa wymagajmy od siebie, a nie od innych.

W kwestii podawania ręki po meczach tenisowych same zainteresowane wypracowały konsensus, który powinien zadowolić zarówno je same, jak i kibiców. Ukrainki, Rosjanki i Białorusinki, jeśli trafią na siebie podczas turniejów, po meczu w ogóle nie będą podchodzić do siatki. I to jest dobre rozwiązanie. Nikogo nie obraża, nikogo nie prowokuje i nie zmusza do gestów sympatii czy wrogości.

W sporcie, zwłaszcza olimpijskim, utrzymywana jest zasada, że polityki nie powinno się z nim łączyć. Czy to jest słuszne? Generalnie tak, ale nie zawsze się to udaje. Mamy wyraźne przykłady, potwierdzające , że tak właśnie powinno być. Z niesmakiem oglądamy archiwalne filmy, na których zagraniczni sportowcy podczas olimpiady w Berlinie wykonują rzymski salut przed Adolfem Hitlerem, i z oburzeniem wspominamy atak terrorystów palestyńskich na igrzyskach w Monachium, w wyniku którego zabito kilkunastu sportowców Izraela; z żalem myślimy o olimpiadach w Moskwie i Los Angeles, w których z powodów politycznych (wojna w Afganistanie) udziału odmówiły kraje zachodnie, a potem w wyniku odwetu — KDL-e.

Ale są wyjątki. Wielu myśli z sympatią o amerykańskich dwustumetrowcach, którzy dla poparcia emancypacyjnych aspiracji Afroamerykanów podczas hymnu wznieśli w geście „V” dłonie odziane w czarne rękawiczki. I oczywiście popieramy wywieszenie ogromnych transparentów z napisem „Solidarność” podczas meczu Polska-ZSRR na mundialu w 1982 roku w Hiszpanii. A już koniecznie jako polityczny chcemy interpretować gest Kozakiewicza, który pokazał wała nie tylko radzieckim kibicom, ale wręcz całemu sowieckiemu imperium.

A wracając do tenisa, to chyba dobrze, że zawodniczki z byłego ZSRR postanowiły nie wchodzić w sobie w drogę. Jak zwaśnieni sąsiedzi, którzy spotykając się na ulicy, postanawiają przejść na drugą stronę. Do czasu aż sytuacja się zmieni lub postawi ich twarzą w twarz, gdy niezręcznością będzie niepowiedzenie sobie Dzieńdobry!

Jerzy Kruk

Iga nie dotarła do finału

No, nie wyczarowałem tego finału. Dlaczego nie wyszło? Nie ma co wymieniać błędów. Wszyscy widzieliśmy. Aż przykro było patrzeć. Szkoda, bo i umiejętności i możliwości wielkie. Iga wyraźnie pokazała, że to nieprawda, że brakuje jej „odpowiednich narzędzi do gry na trawie”. Było wręcz przeciwnie. Na zielonym prezentowała się z nie mniejszą gracją i swobodą niż na czerwonym czy niebieskim. Może nie biegała po murawie z taką pewnością jak Ons Jabeur, ale odważy się i na to. I na pewno dołoży do tego swoje przepiękne baletowe ślizgi.

Zabrakło tego, o czym pisałem. Siły spokoju, zimnej krwi, a w najtrudniejszych momentach — wręcz stalowych nerwów. Okazało się jednak, że na razie, dla dwudziestodwuletniej dziewczyny, to za dużo. To wszystko na pewno przyjdzie z czasem. I oby nie zniszczyło tego, za co ją kochamy. Dziewczęcy wdzięk, szczery uśmiech, wrażliwość i serce jak na dłoni.

Jerzy Kruk

Iga zmierza do finału

Marzenie Igi Świątek i jej kibiców o wygraniu turnieju turniejów coraz bliżej! Uwagi, że brakuje jej „odpowiednich narzędzi do gry na trawie” możemy już chyba odstawić do lamusa. Iga po prostu gra bardzo dobrze. W starciach z nieco słabszymi zawodniczkami wyraźnie było widać jej dominację, a z bardziej wymagającymi — wytrwałość i trzymanie poziomu.

Losowanie rozstawienia okazało się w tym roku dla Polski bardzo szczęśliwe; najgroźniejsze rywalki znalazły się w dolnej części drabinki, co wcale nie znaczy, że nasza zawodniczka ma prostą drogę do finału. Nic bardziej złudnego. Wszyscy startujący w londyńskim turnieju tenisiści to zawodowcy, i każdy chce wygrać. W wielu meczach i setach o zwycięstwie przesądza jedna piłka, jak na przykład we wczorajszym pojedynku Huberta Hurkacza z Novakiem Djokovićem: dwa pierwsze sety przegrane w tie-breaku do sześciu i przy czterech piłkach setowych obronionych przez Serba. Podobnie było w meczu Igi Świątek ze Szwajcarką o czeskich korzeniach Belindą Bencic.

Do ostatniej piłki gra była bardzo wyrównana z lekkim wskazaniem, jak często zauważali komentatorzy Polsatu, na Igę. Pierwszego seta wygrała Szwajcarka, drugiego — Polka. Oba zwycięstwa po tie-breaku. W drugim secie Iga musiała nawet bronić piłki meczowej. U Polki pojawiły się wyraźne oznaki kryzysu: nie trafiała precyzyjnie rakietą, grała za długie piłki, przestała biegać, często odprowadzała piłki przeciwniczki wzrokiem na stojąco. Grymasy niezadowolenia, gesty bezradności, nerwowe podrygiwania wyraźnie wskazywały, że nie radzi sobie psychicznie. Mecz wydawał się przegrany. A jednak Iga zebrała się w sobie i pokonała kryzys, wygrywając pewnie trzeciego seta do trzech.

Trudności w sposób oczywisty leżały po stronie Igi, ale musimy pamiętać, że po drugiej siatki zawsze stoi drugi człowiek zmagający się z takimi samymi problemami: zmęczenie, zdenerwowanie, bieżące urazy i ślady dawnych kontuzji. A gdy gra toczy się na granicy możliwości zawodników, o zwycięstwie może zadecydować drobiazg.

W niedzielę Iga miała wyraźnie słabszy dzień (a może tylko moment), co przecież może przytrafić się każdemu. Oby dni kolejnych meczów okazały się dla niej pomyślne, a na pewno będzie dobrze. Jak zwykle najbardziej jest jej potrzebna siła spokoju, zimna krew, a w najtrudniejszych momentach — wręcz stalowe nerwy. Bo „narzędzi do gry na trawie” na pewno jej nie brakuje.

Iga! Więcej ruchu! No i tych przepięknych baletowych ślizgów!

Jerzy Kruk

Pin It on Pinterest